[Longread] Islamofobie, de stand in het land (deel 2)

Roze varkensmutsje

Elke dag zie je ze wel voorbij komen op sociale media. Waarschuwende filmpjes of foto’s over de islam en moslims die nu met de vluchtelingencrisis Europa komen veroveren. Gisterenochtend was het deze.

Het beeld is echt en heftig. De beelden zijn echter niet van moslimmigranten op dit moment in Parijs zoals de tweet suggereert maar van de rellen in Sarcelles, een voorstad van Parijs, in 2014. Het bericht is dus bewust niet in de goede context geplaatst om angst aan te jagen. Angst voor vluchtelingen met een moslim achtergrond. Nu hadden deze rellen natuurlijk wel iets met de islam te maken. De aanleiding was de Gaza oorlog van 2014 en er werd een poging gedaan om een synagoge te bestormen. De door deze homegrown jongeren zo gehate politie kreeg er ook flink van langs. Genoeg om je zorgen over te maken. De verdraaiing en de generalisatie dat het hier om ‘Merkels migranten’ gaat echter, maakt deze uiting toch zeker een geval van islamofobie en xenofobie.

Definitie

In deel 1 van deze longread ben ik uitgegaan van de definitie van ‘islamofobie’ van antropoloog en Salafisme onderzoeker Martijn de Koning:

Islamofobie is het construeren van een negatieve, generaliserende en essentialistische definitie van islam die leidt tot het maken van een hiërarchisch onderscheid tussen niet-moslims en moslims. Dit gebeurt om de moslims als groep te problematiseren op basis van hun religie.

Het heeft mijns inziens geen enkele zin meer om over de juiste definitie van ‘islamofobie’ te discussiëren zoals nog wel eens gebeurt, laat staan af te vragen of ‘islamofobie’ wel bestaat. Het hier door De Koning omschreven fenomeen – dat overigens niet strafbaar is – is dagelijkse praktijk in de (sociale) media en het Nederlandse publieke debat. De grootste politieke partij in de peilingen op dit moment, de PVV van Geert Wilders, heeft ‘islamofobie’ en het aanjagen ervan als belangrijkste politieke instrument.

IMG_1286

‘Islamic immigration is raping our civilization one girl at a time… What is YOUR daughter worth?’ Zo maar een tweetje van de leider van de grootste politieke partij in de peilingen. Impliciet verwijzend naar de groepsaanrandingen in Keulen. Het mag dan ook geen verrassing zijn dat in wat ‘de krochten van internet’ is gaan heten, een ware bonanza van islamofobie en moslimhaat hoogtij viert. Ondergetekende verblijft vrijwel nooit in ‘de krochten van internet’ maar toch krijgt hij dagelijks via facebook en twitter berichten hiervan mee.

Islam kritiek en islamofobie

Nu ben ik zelf bepaald geen fan van de islam als religie. Ik zie die religie an sich in haar huidige over het algemeen orthodoxe beleden vorm – niet alleen het overduidelijk gevaarlijke islamisme als politieke ideologie – in samenhang met andere culturele en sociale factoren, zeker als een bedreiging voor de vrije westerse samenleving. Toch lukt het mij nog steeds om onderscheid te maken tussen kritiek op de islam, moslims als collectieve religieuze groep, satire over deze onderwerpen en islamofobie. Kort geleden bijvoorbeeld verscheen een artikel van Bart Nijman op Geenstijl onder de kop ‘Moslimkinderen steken dieren de ogen uit in zandbak’. Wie het stuk leest en het incident waar de groteske kop op gebaseerd is, vraagt zich af of Nijman – de grote man achter het net gehouden succesvolle landelijk referendum van Geenpeil en dus niet de minste – dat onderscheid nog weet te maken. Islamofobie in de media is dus een alledaagse realiteit in Nederland. In hoeverre deze vorm van islamofobie daadwerkelijke strafbare feiten gedreven door moslimhaat in de hand werkt en de aard van die strafbare feiten, is het onderwerp van deze tweede longread.

Oorzaken

Van grote invloed op verbaal en fysiek geweld jegens moslims en moskeeën zijn, weinig verrassend, de recente aanslagen uit naam van de islam in Europa, zo bleek uit het jaarrapport 2015 van Meld Islamofobie. Rond de aanslagen in Parijs en januari en november viel een duidelijke stijging van gemelde incidenten waar te nemen. Daarin onderscheiden incidenten gedreven door moslimhaat zich ook van andere haatmisdrijven gedreven door bijvoorbeeld antisemitisme en homofobie. Hoewel de toename van antisemitische incidenten in Nederland in 2014 ook een duidelijke aanleiding hadden, de oorlog van Israël tegen Gaza (ook de aanleiding voor de rellen in het bovenstaande filmpje), kwamen die antisemitische incidenten – grotendeels afkomstig uit de Nederlandse moslimgemeenschap – niet voort uit reëel gevoelde dreiging. De dreiging van een aanslag in Nederland is echter substantieel en de dooddoener dat die aanslagen niets met de islam te maken hebben is natuurlijk lariekoek. Het construeren van een negatieve definitie van de islam om bij de definitie van De Koning te blijven, is gezien alle andere maatschappelijke problemen die gedeeltelijk met deze religie samenhangen en de over het algemeen treurige toestand in de islamitische wereld alleszins begrijpelijk.

Van fobie naar geweld

Dat er vanuit islamofobie, verbale of fysieke geweldsincidenten tegen individuele moslims (vooral moslima’s), die persoonlijk uiteraard niets met aanslagen te maken hebben, voortkomt, kunnen we zien in het onderstaande filmpje. De eerste keer dat ook ondergetekende dit proces op beeld vastgelegd zag:

Dit incident vond plaats in Zutphen vlak na de aanslagen in Brussel. Een jonge moslima wordt zonder aanleiding door een oudere autochtone vrouw op haar hoofddoek aangesproken. Die laatste probeert naar wat het lijkt met geweld de hoofddoek van het hoofd van het meisje af te trekken. Het is haar echt om de hoofddoek en wat die voor haar symboliseert te doen. Ze roept nog iets over IS! Het is toch best schokkend om te zien dat dit soort incidenten daadwerkelijk voorkomen. Dat mogen we gelukkig ook afleiden uit de manier waarop de oudere (witte) mannen de aanvallende vrouw, fysiek, met argumenten en na wat tegensputteren met een bestraffend ‘wegwezen’ in bedwang houden.

Moskeeën< Hoewel er ook geen duidelijke cijfers van voor 2015 over 'islamofobe' geweldincidenten tegen moskeeën bekend zijn, kunnen we, afgaand op incidenten die de media haalden in 2015 en 2016, wel met enige zekerheid stellen dat die zijn toegenomen de afgelopen anderhalf jaar. Bij Meldpunt Islamofobie kwamen over 2015 17 meldingen binnen. Dat zijn er overigens 3 minder dan de site Republiek Allochtonie op basis van berichten uit de media in hetzelfde jaar registreerde. Het betreft hier bekladdingen, vandalisme, de bekende varkenskoppen en in uitzonderlijke gevallen brandstichting. Niet alleen door de islam geïnspireerde aanslagen in Europa lijken hierop van invloed. Ook de in 2015 ontstane vluchtelingencrisis, de mediahysterie er omheen waarbij de overwegend islamitische achtergrond van vluchtelingen niet zelden aangegrepen wordt om de angst voor de islam en moslims te vergroten (zie het filmpje en tweet hierboven) speelt een rol. Het langdurige en permanente geopolitieke probleem van de vluchtelingencrisis introduceert daarmee een nieuw continu gevoel van urgentie of dreiging dat niet alleen protesten tegen AZC’s tot gevolg heeft maar zich ook lijkt te uiten in groeiende (niet strafbare) islamofobie en strafbare acties tegen moskeeën.

Islamofobe demonstraties

Zo registreerde Meldpunt Islamofobie vanaf september – het hoogtepunt van de vluchtelingencrisis – ook een toename in het aantal meldingen van ‘islamofobe protesten’. Op basis waarvan Meld Islamofobie deze protesten als ‘islamofoob’ karakteriseert wordt in het jaarrapport 2015 echter niet gespecificeerd. Ze vermeldt dat het hier zowel om protesten tegen AZC’s gaat als bijvoorbeeld demonstraties van Pegida in Nederland. Hoe deze 20 (van de totaal 158 islamofobe incidenten gemeld in 2015) demonstraties strafbaar zijn vanuit ‘moslimhaat’ lijkt mij moeilijk vast te stellen of het moet verbaal geweld van specifieke deelnemers tijdens die demonstraties zijn geweest die gemeld is. Ik hoop toch niet dat Meld Islamofobie 20 malloten met een varkensmutsje op als islamofoob geweld definieert.

Georganiseerd geweld

Het is overigens zeer begrijpelijk dat Meld Islamofobie een vergrootglas over dit soort demonstraties heeft liggen. Strafbare incidenten gedreven door moslimhaat die georganiseerd zijn, zijn in principe immers een graad erger dan spontane verbale of fysieke uitingen van moslimhaat in het dagelijks leven hoe betreurenswaardig die laatsten ook zijn. Gerichte acties tegen moskeeën zijn daarom ook van een andere orde. En ook die lijken toe te nemen. Het meest in het oog springend waren vlak na elkaar de bizarre dreigbrief die een tiental moskeeën in de regio Den Haag/ Rotterdam ontving en de aanslag met een molotovcocktail op een moskee in Enschede begin maart.

dreigbrief 3

Bij de aanslag in Enschede werd de dader direct gepakt maar twee mededaders zijn nog voortvluchtig. Over beide incidenten verneem je na de initiële vluchtige #ophef inmiddels niets meer in de media. Hoewel bij dreigbrieven of acties tegen moskeeën de daders zelden gepakt worden is het gebrek aan informatie over de opvolging van deze incidenten opvallend. Van de 17 islamofobe acties tegen moskeeën in 2015 die bij Meld Islamofobie binnen kwamen, zijn in 8 (47%) gevallen de daders bekend. Meld Islamofobie heeft het in haar rapport wel over islamofobe acties van extreemrechts als Identitair Verzet of Pegida maar van een duidelijk verband met geweldincidenten tegen moskeeën of individuele moslims wordt (nog) niet gesproken.

Het reële gevaar van door moslimhaat gevoed georganiseerd geweld tegen moskeeën en moslims blijft dus onduidelijk. Zonder de impact op slachtoffers van dit geweld te willen bagatelliseren, en van mening zijnde dat dit soort geweldsincidenten tegen een aparte religieuze of etnische groep prioriteit verdient bij de opsporingsdiensten binnen een rechtsstaat – registratie is daarbij dus noodzakelijk – lijkt het reële gevaar van door moslimhaat gevoed georganiseerd geweld mij vooralsnog klein. Naast het relatief toch geringe aantal gemelde incidenten van 158 over heel 2015, is ook de aard van veel incidenten daar debet aan.

Onsuccesvol

De knulligheid en onsuccesvolheid van veel incidenten is namelijk ook opvallend. Het ernstigste incident, de molotovcocktail die naar de moskee in Enschede werd gegooid, dat vanwege de intentie terecht veel aandacht kreeg, is daar – hoe erg ook – een voorbeeld van. De moskee werd niet geraakt en het projectiel kwam terecht op een stukje gras bij de moskee en kon vervolgens snel gedoofd worden. De dader kon ook direct ingerekend worden. Vanuit de intentie kan dit incident wellicht als (terroristische) aanslag gekarakteriseerd worden maar het verschil met de terroristische aanslagen in Brussel drie weken later is natuurlijk erg groot. Ook de dreigbrief die verschillende moskeeën vlak daarvoor ontvingen is zo bizar dat men zich af kan vragen of deze wel serieus genomen moet worden. Hoewel die dreigbrief tot grote ophef in de media leidde en daarmee ook binnen de Nederlandse moslimgemeenschap, is er nog geen enkele informatie naar buiten gekomen van het OM over het onderzoek. Los van het feit of de schrijver(s) van de dreigbrief wel of niet gepakt is, lijkt het mij toch van belang om naar buiten te brengen hoe serieus de dreiging nu werkelijk is.

Vooralsnog acht ik de dreiging van georganiseerd geweld vanuit moslimhaat dus beperkt. Extreem rechtse clubjes in Nederland – in tegenstelling tot buurland Duitsland bijvoorbeeld – zijn marginaal en slecht georganiseerd. Het grootste risico met het oog hierop lijkt mij het samengaan van dat soort clubs met de enige groep in Nederland dat grootschalig groepsgeweld als vast onderdeel van haar repertoire heeft: voetbalhooligans. Tijdens de demonstratie van Pegida in Amsterdam in februari stonden de Ajax hooligans echter tegenover de varkensmutsjes opgesteld aan de kant van de ‘antifascisten’.

Dat neemt niet weg dat islamofobie en verbaal of fysiek geweld dat uit moslimhaat voortkomt serieus genomen moet worden. Met de dreiging van verdere aanslagen en de vluchtelingencrisis, die een nieuwe meer permanente druk omtrent islamofobie tot gevolg heeft, is het te verwachten dat het als maatschappelijk probleem toe zal nemen de komende jaren. Het apart registreren van verbaal of fysiek geweld gedreven door moslimhaat door de overheid lijkt dan ook noodzakelijk. Bijkomend voordeel is dan dat islamofobie en misdrijven voortkomend uit moslimhaat gescheiden kunnen worden van ‘islamofobie’ als publicitair en daarmee politiek instrument. Dat is het onderwerp van het laatste deel van deze drieluik.

Deze serie "Islamofobie" bestaat uit de volgende delen:Islamofobie, de stand in het land (deel 1)Islamofobie, de stand in het land (deel 2)Islamofobie, de stand in het land (deel 3)Alles is Racisme! Reactie op Martijn de Koning

Meer artikelen in deze categorie:
[catlist categorypage=”yes”]


Auteur: Amsterjan

Amsterjan is historicus, Amsterdamse stadsgids en zanger.

2 gedachten aan “[Longread] Islamofobie, de stand in het land (deel 2)”

  1. Xenofobie, islamofobie, het zijn de frames waar menig muli-cultuurcriticus vroeg of laat mee te maken krijgt.

    Zuiver semantisch verwijst “fobie” naar een onbegrepen en onredelijke angst voor een vermoede dreiging van buitenaf, zoals we de termen batho-, acro- en agorafobie kennen als diepte-,hoogte- en pleinvrees.

    Dieptevrees is een onredelijke angst, als die beleefd wordt, zich bevindende op een safe plateau met een veilige reling. Balancerend op een bergkam, kan het je afhouden van het maken van een manoeuvre met het risico het ravijn in te vallen.

    De termen xenofobie en islamofobie hebben inmiddels de negatieve connotatie gekregen van anti vreemdeling en anti moslim te zijn:

    daar waar een mening geventileerd wordt waar een zorg of irritatie aangaande het gedrag van enkele individuen afkomstig uit een duidelijk omschreven bevolkingsgroep. Als dit gedrag ronduit crimineel , of gewelddadig of terroristisch van aard is krijgt het de nodige media aandacht.

    Deze aandacht alarmeert gelijk de twee kampen, voor het gemak links en rechts te noemen, volgens de politieke oriëntatie. Links zal de berichtgeving als overmatige negatief en stigmatiserend voor die groep beschouwen , terwijl rechts de neiging zal hebben de bevestiging ervan te zien van het mislukken van de integratie van diezelfde groep, en het onvoldoende repressief optreden van de overheid op het gedrag van die groep.

    Er van uitgaande dat de in de media weergegeven informatie juist en zo neutraal mogelijk beschreven is, is de perceptie van beide kampen dus verschillend.

    Is links meer met het wensdenken van een maakbare multiculturele maatschappij behept,dus een verandering tot stand te brengen, in de toekomst te realiseren.

    Rechts zal de verworvenheden, opgebouwd in het verleden door voorgaande generaties, willen behouden en willen behoeden voor afbraak, dus status quo behoud.

    Waar staan links en rechts diametraal tegenover elkaar en waar vinden ze elkaar?

    De menselijke natuur kent 3 basis condities: voelen (beleefd vanuit het hart gebied) denken( vanuit het hoofdgebied) willen( beleefd in het stofwisseling/ledemaat gebied).

    In het voelen drukt zich de Merkel-uitdrukking “Wir schaffen das” uit. Hierin vinden links en rechts elkaar.

    Deze basis instelling ligt ten grondslag aan al het menselijk handelen en beslissen.

    Geen menselijke actie kan, zonder die instelling, tot een verwacht succes worden volbracht.

    Als vervolgens dit “voelen “in “willen” cq actie wordt doorgezet kan dit tot onbedoelde gevolgen leiden. We kunnen en mogen de “denk”stap niet overslaan. En daarin verschillen links en rechts.

    Als de voel-actie oplevert, dat je het beste voor alle 7,3 miljard wereldburgers voorhebt dan is dat een communis opinio.

    Ga je dit bijvoorbeeld voor de Nederlandse situatie vertalen dan kan de “denk”-actie de conclusie opleveren dat wij datgene moeten bijdragen waar wij voldoende van hebben, cq geld en kennis.

    Geld kunnen wij bijdragen om bijvoorbeeld vluchtelingen kampen in te richten naar goed voorbeeld van die door Turkije opgezet op de Syrisch-Turkse grens.

    Het geld en kennis van logistiek en agrotechnische aard uit Nederland kan bijdragen aan verbeteringen in het oorsprongsland. Ruimte is een schaars goed in ons land met een bevolkingsdichtheid van 411,28ps/km2 en no. 6 op de wereldranglijst, maakt ons land ongeschikt als immigratieland.

    De instroom sinds de eeuwwisseling van grote stromen niet westerse migranten en de daaruit voortkomende nareizigers in het kader van de gezinshereniging, leidt volgens officiële cijfers (https://www.youtube.com/watch?v=XhJaZLXy9DI) tot de teloorgang van de verzorgingsstaat. Wat willen we als burgers van de natiestaat Nederland?

    Allereerst moet vermeld worden dat het proces van de “denk”-actie gefrustreerd is door de Nederlandse overheid ic het kabinet van Rutte II: dat toonde geen interesse in de kosten van de immigratie voor ons land.( kosten van de demografische vergrijzing in de nabije toekomst kunnen zonder probleem onderzocht en openbaar gemaakt worden). Links meent een staatshuishouding met een open budget te kunnen handhaven, rechts ziet de grenzen aan de financiële mogelijkheden van het staatshuishoudboekje.

    De burger moet een overweging maken om zijn parlementaire vertegenwoordiging te kiezen, op grond van ontbrekende informatie.

    De toegankelijke informatie, nodig voor de denk-actie, met de grootste betrouwbaarheid en algemeen acceptatiegehalte is uit de officiële publicaties van de overheidsinstanties(sic)te verkrijgen ,ic de CBS,WRR en SCP .

    Cijfers die laten een onbetwist hoog percentage van deelname in de criminaliteits-

    statistieken zien van de westerse en niet westerse nieuwkomers (van hoog tot laag:

    Caribische, Marokkaans, Turks, Surinaams, autochtone afkomst).

    Mogelijk kan met voorgaande informatie de term xenofobie nader omschreven worden als de neutrale term, angst bij een deel van de ontvangende cultuur, voor

    de nieuwkomer: het gaat ten koste van de voorzieningen in de verzorgingsstaat en het gevoel van veiligheid wordt ondermijnd.

    De islam als godsdienst wordt door ruim 500.000 nieuwkomers beleden.

    De islam als ideologie en cultuur is voelbaar in de westers christelijke ontvangende cultuur. In neutrale zin geeft de burka, moskee en islamitische middenstand een

    nieuwe gezicht aan de openbare ruimte.

    De Koran het heilige boek wordt beschouwd als de door God(Allah)in de eerste persoon enkelvoud overgeleverde woorden. De islam wordt altijd gezien als dezelfde

    oergrond te hebben als de judeo-christelijke godsdienst: monotheïstisch en Abrahamitisch.

    De islam verschilt echter in zijn niet messiaanse aard: de openbaring is af en volkomen. Hierna volgt er niets meer. De islam is het aardse verzakend, en daarmee

    luciferisch van aard.

    De heilige Korantekst is niet multi interpretabel op grond van de door Allah gebruikte directe rede van de openbaring. Daarmee is de inhoud van alle soera’s en de hadith

    voor alle moslem letterlijk op te vatten. De algemene tendens van de openbaring in de Koran is in hoge mate discriminerend op grond van belijders en niet/anders belijders. Daarmee kan gesteld worden dat, in een multiculturele samenleving, het primaat van de uitsluiting bij de aanhangers van de islam is gelegen: de niet/anders belijder in een samenleving is ondergeschikt aan de islambelijder.

    Daarnaast zijn de islamitische culturen in het algemeen discriminerend ten opzichte van de rechten van vrouwen en individuen met een afwijkende seksuele geaardheid, en is de vrijheid van meningsuiting beknot. Een sterke band met de familie en clan en een meer dan gemiddeld eergevoel, geven een beknellende sociale druk op het individu.

    Ergo: de islam, als cultuur, is sterk opponerend met de normen en waarden van de ontvangende westerse cultuur.

    Inmiddels is de islam sinds decennia in het bijzonder negatief in het nieuws gekomen. Onrust, oorlog in islamistische landen al of niet door het westen geïnitieerd.

    In de ontvangende westerse landen zijn aanslagen, rellen en criminaliteit zijn in hoge mate gerelateerd aan daders met een islamitische achtergrond.

    Voorbeelden van beeldjournalistieke bijdragen uit agglomeraties in Europa met een hoge dichtheid van niet-westerse bevolking met een islam achtergrond op YouTube

    geven een somber beeld van de integratie van deze bevolkingsgroep.

    Daarmee is een verklaring voor de neutrale term islamofobie, in de betekenis van angst voor de islam gegeven.

    Overigens moet onderscheid gemaakt worden tussen het kritisch staan tegenover en afwijzen van de islam versus het niet accepteren van de belijder van diezelfde islam. De moslim zelf moet, indien hij zich volledig aan de wetten van het ontvangende land houdt, natuurlijk als ieder ander in het land beschouwd en en geaccepteerd worden.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *