De zwalkende kiezer
We staan aan de vooravond van de Tweede Kamerverkiezingen 2023. In het kader van deze verkiezingen volgt ondergetekende diverse media en met name de social media. En op grond daarvan moet me iets van het hart.
In de jaren 70 en 80 van de vorige eeuw zaten we in de laatste fase van de verzuiling. Partijen hadden een duidelijke politieke kleur en een vaste daarbij behorende achterban. De echte winst moesten ze in die tijd behalen door in te spelen op maatschappelijk relevante thema’s, waarmee ze de zwevende kiezer naar zich toe trokken. Het CDA was in die tijd het smeermiddel dat veelal de doorslag gaf voor een kabinet over links of rechts. Vanaf de jaren 90 is het speelveld opvallend gewijzigd. Met name de vaste achterban is enorm gedaald en het aantal zwevende kiezers uiteraard toegenomen. Met andere woorden de kloof tussen burger / kiezer en politiek is verworden tot een Grand Canyon. Politici zijn inmiddels broodpolitici c.q. plucheplakkers die enkel nog voor hun eigen carrière gaan, de zeldzame uitzonderingen daargelaten. Partijen hebben geen duidelijke kleur meer, waardoor er regelmatig afsplitsingen plaats hebben gevonden. Het lijkt dan ook of er meer te kiezen valt dan ooit. De werkelijkheid staat hier echter haaks op.
Achtereenvolgend Paars, Balkenende en Rutte hebben ons land in een deplorabele staat gebracht. Iedere burger bemerkt intussen de gevolgen van het wanbeleid van deze kabinetten en betaald daar de rekening van. In ons volgens Rutte gave landje spreken we niet meer over een visie en een duidelijke identiteit. Nee, Nederland is verworden tot een land met louter crisissen bestuurd door pleisterplakkende crisismanagers en wanhopig op zoek naar zijn eigen identiteit. Iedere crisis wordt verstopt onder een pleister, maar niet met structureel beleid opgelost. Het vertrouwen in bestuurlijk Nederland en haar onderliggende ambtenarenapparaat is daarmee tot een absoluut dieptepunt gedaald.
En nu mogen we dus weer naar de stembus. Den Haag, zeg maar de oude wijn, verkoopt ons nieuwe zakken via de media. Nieuwe zakken die weer gevuld gaan worden met dezelfde oude wijn als de stemmen zijn geteld en de rookwolken zijn opgetrokken. Ongeacht hoe de uitslag gaat worden, het nieuwe kabinet zal vrijwel zeker bestaan uit de VVD in combinatie met PvdA/GL, het nieuwe CDA aka NSC eventueel aangevuld met BBB, zodat ook de Eerste Kamer is veilig gesteld. Zelfs als Wilders de grootste wordt, zal hij bemerken dat het Cordon Sanitair de rijen weer gaat sluiten. Den Haag gaat verder met haar desastreus afbraakbeleid, ondanks dat de burger in alle peilingen en onderzoeken aangeeft nieuwe wijn in nieuwe zakken te willen.
Kunnen we dit patroon dan niet doorbreken? Zeker, dat kan, maar dat vraagt een rigoureuse verkiezingsuitslag. Afhankelijk van uw voorkeur zou dan 1 partij bij voorkeur de meerderheid moeten krijgen. En dat is een utopie, daarvoor is de Nederlandse kiezer te verdeeld. Zelfs de zwevende kiezer kunnen we met goed fatsoen geen zwever meer noemen. Zweven hield in dat je ongeveer wist waar je in het politieke spectrum stond en moest kiezen tussen 2 dicht bij elkaar staande alternatieven. Met de overweldigende winst van de BBB bij de Provinciale Statenverkiezing en de grote verschuivingen in de huidige peilingen kunnen we niet meer spreken van een zwevende kiezer. Integendeel, de kiezer doolt door het politieke landschap gevoed door de waan van de dag en gedreven door de zucht naar vernieuwing en verlossing.
Bij deze is het dan ook tijd de zwalkende kiezer te introduceren. De zwalkende kiezer is een door de waan van de dag gedreven, opportunistische kiezer die het vertrouwen allang in de politiek heeft verloren, maar uit burgerplicht en tegen beter weten in toch zijn stem uitbrengt. De kiezer zwalkt van links naar rechts, kan zich niet meer identificeren met een partij en is wanhopig op zoek naar een verlosser. Achtereenvolgens waren dat o.a. Pim Fortuyn, Geert Wilders, Thierry Baudet, Caroline vd Plas en nu Pieter Omtzigt. In dit rijtje zie ik eigenlijk maar 1 persoon die daadwerkelijk een frisse wind van het platteland meenam, maar nu voorbij gestreefd door Pieter. En daarmee is de volgende kans verkeken op de zo broodnodige verandering. De zwalkende kiezer is nou eenmaal niet honkvast, maar gedreven door de waan van de dag en te verdeeld om werkelijk het verschil te maken. Donderdag gaat de zwevende kiezer weer over tot de orde van de dag. Het waren een paar leuke dagen.
