Esther Voet, Europa en Israël. Kloosried

Omejan acht het een keer tijd om een stuk van opiniemaker Esther Voet te kloosrieden. Voet manifesteert zich de afgelopen jaren op opiniesite Jalta en het NIW nadrukkelijk in het Nederlandse publieke debat over allerlei onderwerpen. Meestal blijft dat beperkt tot het herkauwen van stukken en argumenten die door wat meer getalenteerde schrijvers en denkers in het debat al eerder en beter opgeschreven zijn. Op één onderwerp na: Israël. Voet, opgegroeid in een Nederlands christelijk gezin, bekeerde zich op haar 19e tot het Jodendom en was tot mei 2015 directeur van het CIDI. Op basis hiervan werpt zij zich in het debat rond Israël of het Israëlisch-Palestijns conflict op als expert waarbij haar vooringenomenheid – lees: onvoorwaardelijke steun voor Israël en haar beleid – haar echter voortdurend parten speelt om een juiste analyse te kunnen maken. Haar gebrek aan intelligentie en consequentheid ten opzichte van haar andere opinies die niet met Israël te maken hebben, komen dan voortdurend aan het licht.

Haar één na laatste artikel voor zij bij Jalta vertrok ‘Charmeoffensief Israël werkt‘ is daar een goed voorbeeld van. Alvorens haar pennenvrucht goed te kunnen begrijpen is een kleine voorgeschiedenis nodig. Esther is namelijk boos op het CDA dat vijf weken geleden een drietal moties steunde in de Tweede Kamer die niet van ‘onvoorwaardelijke’ steun aan Israël getuigen. Het CDA is een sleutelpartij aangaande Israël in de kamer omdat, nu zij haar traditionele beleid van ‘onvoorwaardelijke’ steun aan Israël lijkt te laten varen, er in de kamer een meerderheid dreigt te ontstaan voor ‘voorwaardelijke’ steun aan Israël waarbij eventuele sancties richting Israël indien zij zich niet aan internationale afspraken houdt, tot de mogelijkheden kunnen behoren. Een gevoelige nederlaag voor de lobbyist die ze nog altijd is omdat de mogelijkheid bestaat dat Nederland zich nu bij de wat Israël-kritischere landen in Europa zou kunnen voegen. De paniek moet groot geweest zijn gezien het onnodige kwaadwillige frame dat zij in een artikel ‘Het CDA keert zich definitief tegen Israël‘ maakte direct na het Kamerdebat. Een Israël-kritischer Europa waarbij Europa economische voorwaarden gaat stellen aan steun voor Israël – stopzetten verdere illegale kolonisatie Westbank, stoppen met het slopen van EU-projecten op de Westbank, om de tafel gaan met de Palestijnen etc., – is een doemscenario voor Israël en haar lobby omdat de EU economisch als belangrijke partner en afzetmarkt voor Israël essentieel is.

Voet gaat dit laatste feit, omdat ze boos op Europa is, in het volgende stuk 180 graden omdraaien. Daar gaan we:

Terwijl de verhoudingen tussen Israël en Europa tot het nulpunt zijn gedaald, kijkt het kleine land in het Midden-Oosten steeds meer naar allianties met andere landen. En dat lukt heel aardig.  

Europa prijst zichzelf bij Israël meer en meer uit de markt.

Deze laatste zin, die de kern van het artikel vormt, is natuurlijk direct lachwekkend! Omdat Europa voorwaarden zou kunnen gaan stellen aan steun voor en samenwerking met Israël, is zij opeens het lelijke meisje op het bal dat uit de gunst zou raken bij het economisch machtige Israël? Israël heeft een bloeiende economie. Dat is een prestatie van formaat gezien de korte en heftige geschiedenis van het land maar economisch en als afzetmarkt is zij een dwerg vergeleken bij de EU en van weinig belang. Het is juist andersom. De meest extreem rechtse regering van Israël uit haar geschiedenis prijst zichzelf steeds meer uit de markt bij Europa. En zonder Europa is Israël als pluriforme ‘seculiere’ democratie in economische maar ook culturele zin reddeloos verloren. De Nederlandse economie is bijvoorbeeld grofweg drie keer zo groot als die van Israël. De veel kleinere economie van Israël heeft een handelsoverschot met Nederland van ongeveer een half miljard dollar. Voor Esther gelden simpele economische feiten echter niet in haar zelfverkozen kritiekloze houding ten opzichte van Israël en draait ze de economische realiteit 180 graden om.

De dreiging met sancties, zoals die drie weken geleden zelfs in onze Tweede Kamer mogelijk werden, het labellen van producten uit de Westbank en Europa’s eenzijdige visie ten opzichte van het Israëlisch-Palestijnse conflict, zorgde ervoor dat het Franse vredesinitiatief eind mei door Jeruzalem linea recta naar de prullenbak werd verwezen. Een actie die een behoorlijke deuk in het ego van François Hollande opleverde.

Wat Esther hier weglaat te vermelden is dat de mogelijkheid van sancties ook voor de Palestijnse Autoriteit, Abbas, geldt indien een van de beide onderhandelingspartners het door de Fransen geïnitieerde “vredesvoorstel” probeert te saboteren en dat dat specifiek alleen betrekking heeft op dit voorstel. Niets aan de hand nog dus. De motie is geen ‘anti-Israël motie’ zoals Voet en andere ultrazionisten de laatste weken niet nalaten te roeptoeteren. Die dreigende sancties zijn vooral een pressiemiddel om beide zijden aan tafel te krijgen. Het specifiek labelen van producten die uit de Westbank komen, een gebied dat door de hele internationale gemeenschap als bezet en dus niet officieel als Israël beschouwd wordt, komt voort uit Europese economische regelgeving. Zolang deze regelgeving uitsluitend op Israël toegepast wordt (ja maar China, ja maar Turkije, ja maar de Westelijke Sahara), zal zij internationaal rechterlijk niet uitgevoerd kunnen worden. Het betreft hier overigens geen boycot alleen juiste informatievoorziening voor de consument. Consumenten die Israël en haar illegale kolonisatie van de Westbank willen steunen kunnen juist wel deze producten gaan kopen. Dat Voet hier ‘Europa’ van een eenzijdige visie op het Israëlisch-Palestijns conflict beticht is natuurlijk lachwekkend uit haar mond. En natuurlijk werd het Franse voorstel door Netanyahu linea recta naar de prullenbak verwezen. Hij en zijn extreem rechtse regering is electoraal gebaat bij het voortduren van de status quo waarbij de Westbank maximaal gekoloniseerd blijft worden. Alle partijen in de huidige Israëlische regering willen een zogenaamd Groot-Israel inclusief de Westbank. Een deuk in het ego van Hollande zal dit niet opgeleverd hebben aangezien Netanyahu al zijn hele carrière als premier een buitengewoon onwelwillende en onbetrouwbare partner is gebleken.

Maar de banden met andere landen lijken de afgelopen tijd alleen maar versterkt. Gisteren werd Israël voor het eerst in negen jaar bezocht door een hoge Egyptische official: de minister van Buitenlandse Zaken, Sameh Shoukry. Het bezoek leek uit de lucht te vallen en werd pas op het laatste moment aangekondigd.

Dineren in Jeruzalem

Het was waarschijnlijk een voorbereiding op een ontmoeting tussen de Egyptische president Al-Sisi en de Israëlische regeringsleider Netanyahu. Uit de verklaring die beide bewindslieden na afloop uitgaven, blijkt dat de verhoudingen tussen beide landen in jaren niet zo goed zijn geweest. Na het officiële gedeelte van het bezoek dat plaatsvond in Tel Aviv, reisde Shoukry zelfs met Netanyahu mee naar Jeruzalem om daar gezamenlijk te dineren.

De samenwerking tussen Israël en Egypte ter bestrijding van terrorisme in de Sinaï is uitstekend

Egypte heeft ook aangeboden om als mediator te fungeren in onderhandelingen tussen Israël en de Palestijnen. En, het kan verkeren, Israël ziet Egypte in dat opzicht als een belangrijker speler dan Europa; het zijn immers de Arabische landen die onderdeel moeten uitmaken van een toekomstig vredesvoorstel. Na de dramatische periode waarin Morsi in Egypte aan de macht was en het Israëlische ambassadepersoneel tijdens een Egyptische aanval van massahysterie in Caïro bijna werd gelyncht, wordt nu uit een heel ander vaatje getapt. De samenwerking tussen Israël en Egypte ter bestrijding van terrorisme in de Sinaï is uitstekend. Diverse Israëli’s wagen zelfs weer een weekendje weg in de badplaatsen langs de oostkust van het prachtige schiereiland. Iets wat twee jaar geleden alleen een optie was voor personen die zich aangetrokken voelden tot het hiernamaals.

Nee, nu het voor Israël ‘onbelangrijke’ en bovendien vreselijke Europa terzijde wordt geschoven is daar gelukkig Egypte. Shoukry ging zelfs dineren met Netanyahu in Jeruzalem! Dat is een belangrijke symbolische stap omdat Jeruzalem door de internationale gemeenschap niet als hoofdstad van Israël wordt erkent. Egypte is ontegenzeggelijk een belangrijke partner in een toekomstig vredesvoorstel maar wat voor een partner is Egypte onder Sisi precies? Sinds hij aan de macht is gekomen blijkt Sisi een waar schrikbewind onder zijn bevolking te voeren met verdwijningen, martelingen en moord. Zolang dit niet uit naam van de islam – de moslimbroederschap – gebeurt, zal Voet dat worst wezen uiteraard. Zolang Egypte maar toenadering zoekt met Israël, is dat niet van belang. Overigens heeft Egypte al 36 jaar een vredesverdrag met Israël maar tot echte economische toenadering en samenwerking heeft dat nog niet geleid. De totale export naar dit buurland met meer dan 80 miljoen inwoners was in 2015 nog niet eens de helft van het handelsoverschot dat Israël met Nederland heeft. Egypte ligt na de Arabische winter economisch in de afgrond. Israëlische producten in het door en door antisemitische Egypte afzetten, is dan ook een Fata Morgana. En hoe betrouwbaar zal zo’n Sisi blijken te zijn binnen de vluchtige geopolitieke situatie in het Midden Oosten? Maar nee, boe voor Europa en hoera voor Egypte!

Het duidelijk warme en succesvolle Egyptische bezoek is slecht nieuws voor Hamas, dat mag verwachten verder te worden geïsoleerd. De organisatie bevindt zich sowieso in een steeds grotere crisis omdat de Iraniërs, een van de grote geldschieters van de terreurbeweging, helemaal niet gelukkig blijken met de vrijage met Turkije. Als onderdeel van de reconciliatie tussen Turkije en Israël zijn de eerste schepen met hulpgoederen aan Gaza inmiddels in de Israëlische havenplaats Ashdod gearriveerd en doorgevoerd naar de strook.

Nog zo’n fijne nieuwe bondgenoot! Turkije! Turkije is van oudsher een Israëlische bondgenoot, echter sinds Erdogan daar de islamistische scepter zwaait is de relatie aardig bekoeld geraakt. Zeker na Israëls aanval op de Turkse “Gazavloot’ in 2010 waarbij 9 Turkse Hamas-activisten de dood vonden. De geopolitieke situatie waarin Turkije zich bevindt, noopte Erdo – zelf niet vies van wat antisemitisme – de banden weer te herstellen. Nu trekken Israël en Turkije weer samen op tegen de gemeenschappelijke vijand Iran. Het Turkije van Erdogan, waar de ooit wankele rechtstaat vakkundig om zeep geholpen wordt,  is uiteraard ook een betrouwbare en welkome partner voor Israël volgens Esther Voet. Alleen niet voor Nederland of Europa! In april riep Esther nog op tot een totale boycot van Turkije vanwege Erdogans sloopprogramma van de rechtsstaat met in deze als aanleiding de arrestatie van Ebru Umar. Waar het Israël betreft gelden voor Esther andere regels. In dat geval is het aanhalen van de banden tussen de oud bondgenoten natuurlijk een positieve ontwikkeling.

Iran ziet zo zijn invloed op Gaza verminderd en heeft daarover zijn ongenoegen geuit, wat resulteerde in een unieke verklaring van Hamas. De organisatie veroordeelde de kritiek die Iran op de Turkse hulp had. Gevolg is wel dat de spanningen tussen Hamas en Israël opnieuw oplopen, dat is een standaard tactiek van de organisatie wanneer het in crisis is. U heeft het in uw dagelijkse krant waarschijnlijk gemist, maar opnieuw worden er vanuit Gaza de laatste week raketten afgevuurd op Israël. Stank voor dank, zou je zeggen.

Stank voor dank waarvoor? Voor de Turkse hulp? Hamas is natuurlijk een walgelijke terreurorganisatie die met wortel en tak uitgeroeid dient te worden maar ik kan niet zo goed inzien waarvoor zij Turkije of Israël dankbaar zouden moeten zijn. Het vrijwel machteloze en totaal geïsoleerde Hamas is natuurlijk – los van terrorisme – op bijna geen enkele manier nog een militaire bedreiging voor Israël. Ondanks de tsunami aan berichtgeving over hoe terecht vreselijk deze organisatie ook is. Dat de paar raketten die Hamas de afgelopen dagen richting Israël heeft afgeschoten de krant niet gehaald hebben, zint Esther niet. Hoewel Israël militair en technologisch oppermachtig is in de regio moet het verdraaide beeld dat het land met ‘de rug tegen de muur staat’ blijven bestaan. Ook al raken die paar raketten – hoe treurig en afkeurenswaardig ze ook zijn – zelden een doel en worden de meesten onschadelijk gemaakt door het miljarden kostende door de VS betaalde Iron Dome.

Overigens, ook de Palestijnse Autoriteit op de Westbank, lees Mahmoud Abbas, is niet gelukkig met de Turkije-deal. Goederen die worden doorgevoerd naar Gaza moeten volgens de PA via Ramallah worden gecoördineerd. Nu gaat het van Turkije, via Ashdod, rechtstreeks naar Gaza. Ramallah is not amused. Zie hier een goed voorbeeld van de eeuwige verdeeldheid tussen Palestijnen onderling.

Abbas is een typisch waardeloze en corrupte Arabische despoot maar of dit nu een goed voorbeeld is van de ‘eeuwige verdeeldheid’ van de ‘de Palestijnen’? Nou nee. Dat maakt Voet er zelf even van. Dat ‘de Palestijnen’ in zijn algemeenheid, los van hun trieste leiders, allemaal graag een eigen staat en zelfbeschikking willen, staat als een paal boven water. Op dat vlak is er weinig verdeeldheid en doen zij een beroep op dezelfde internationaalrechterlijke principes als het zionisme. 

Technologie

Het bezoek van de Egyptische minister van BuZa volgde op een zeer succesvolle tour van Netanyahu langs diverse Afrikaanse landen, waaronder Kenia. Israël heeft aangekondigd Kenia te gaan helpen met de bouw van een veiligheidshek aan de noordgrens om Somalische terroristen buiten de poorten te houden. Kenia op zijn beurt, heeft verklaard zich hard te gaan maken voor inniger banden tussen Israël en de Unie van Afrikaanse Landen. Tanzania kwam met het nieuws een ambassade in Israël te openen. Israël kan in technologisch opzicht ook veel voor dit continent betekenen, denk daarbij vooral aan de landbouw en woestijnbestrijding. Opvallend is ook dat daarbij, in tegenstelling tot het verleden, door die Afrikaanse landen geen enkele eis is gesteld over vooruitgang in het vredesproces met de Palestijnen.

Kenia en Tanzania allebei lichtbakens der democratie en economische reuzen op het Afrikaanse continent, gaan er ten koste van Europa met de economische buit vandoor. ‘Wee ons!’ de Europeanen die nu het economische walhalla mislopen omdat wij wel eisen stellen aan Israël wat betreft de vooruitgang van het vredesproces met de Palestijnen.

Superioriteitsgevoel

Steeds meer landen komen erachter dat het Israëlisch-Palestijnse conflict echt niet de grootste ramp is die de regio overkomt, hoe graag de Palestijnen dat ook willen doen geloven.

Nu zou je kunnen stellen dat het Israëlisch-Palestijns conflict voor de Palestijnen natuurlijk wel de grootste ramp is geweest die de regio is overkomen, niet? Dus dat zij ons dat willen doen geloven lijkt me volstrekt logisch. Buiten de Palestijnen, is het Israëlisch-Palestijns conflict inderdaad niet de grootste ramp in de regio. Wel het langst voortdurende conflict in de regio met de nodige langdurige nadelige gevolgen voor landen in de regio als Libanon, Jordanië en Syrië.

Er zijn belangrijke gemeenschappelijke belangen, denk aan terreurbestrijding. Ook contacten met Saoedi-Arabië en de Golfstaten worden, zij het discreet, steeds duidelijker. 

Ha, Saudi-Arabië en de Golfstaten. Weer van die frisse nieuwe bondgenoten die het gemeenschappelijk belang het financieren bestrijden van terreur net als Israël hoog in het vaandel hebben staan.

Tel daarbij de steeds hartelijker contacten met India, Rusland en China op, en de conclusie moet worden getrokken dat Israëls internationale positie er niet op achteruit gaat. Alleen Europa heeft dat nog niet helemaal door.

Ja hoor, Europa heeft dat wel door. En prima toch? Waarom maakt Esther zich dan zo druk om Europa? Feit is dat Europa verreweg de belangrijkste handelspartner van Israël is. Feit is dat die bloeiende handel voor een groot gedeelte veroorzaakt wordt door een associatieverdrag dat Israël als vrijwel het enige land buiten Europa unieke economische voordelen biedt. Echter, kritiek op de al bijna 50 jaar durende internationaalrechterlijk illegale kolonisatie van de Westbank, de mensenrechtenschendingen in dat gebied en het steeds rechtsere beleid van Israël, dat mag niet van Esther Voet.

Dit werelddeel wordt ondanks de enorme crisis waarin het zich bevindt, geteisterd door een superioriteitsgevoel en denkt meer en meer dat het Israël haar (politieke) wil kan opleggen door veroordeling op veroordeling te stapelen.

Ik denk niet dat Europa dat denkt en dat Europa in een crisis zit heeft met dit alles niets te maken. Die veroordeling op veroordeling heeft te maken met het feit dat de samenwerking met en steun van Europa onder andere is gebaseerd op het idee dat Israël in ruil voor het land dat zij in 1967 veroverde, vrede zou sluiten met omringende landen en sinds de Oslo-akkoorden van 1993, zou toewerken naar een levensvatbare Palestijnse staat op de Westbank. Dat hier niks van gekomen is, is niet uitsluitend aan Israel te wijten en ja de ‘Palestijnse Autoriteit’ moet meer onder druk gezet worden door Europa maar Israël onder steeds rechtsere leiders en met name Netanyahu zijn uiterst onbetrouwbare partners gebleken in het ‘vredesproces’. Hoewel Esther Voet vorig jaar (voor de vorm?) nog liep te juichen dat op basis van de peilingen centrum-links – dat wel voortzetting van het vredesproces voorstaat – de Israëlische verkiezingen zou winnen, heeft Israël momenteel de meest rechtse regering ooit.

Esther Voet

De onzalige coalitie van Likud, het ultranationalistische ‘Israel Ons huis’ en het godsdienstwaanzinnig nationalistische ‘Het Joodse Huis’ is een reëel gevaar voor een pluriform ‘seculier’ democratisch Israël. Je zou toch zeggen dat Esther zich daar misschien ook een beetje druk om zou kunnen maken?

Het wordt hoog tijd dat Brussel en veel West-Europese landen afzonderlijk, inzien dat zelfbeschikking een recht is. Zelfs voor een land als Israël. En dat het land veel meer te bieden heeft wanneer het met wat meer begrip voor de situatie waarin het zich bevindt, wordt benaderd.

Zou Esther nu zelf niet doorhebben hoe dom deze afsluiting is? Israël bezet en koloniseert een stuk land dat op basis van de internationaalrechterlijke regels niet aan haar toekomt. Dat heeft niets met zelfbeschikking te maken omdat geen enkel land, inclusief Israëls belangrijkste bondgenoot de VS, de Westbank als Israël erkent. Hoe zit het trouwens met de zelfbeschikking van de 4 miljoen Palestijnen die op de Westbank wonen? Europa bemoeit zich niet met interne aangelegenheden van Israël en economische druk uitoefenen is een doodnormaal legitiem middel in de internationale politiek. Feit is dat hoewel Israël terecht gezien de tragische geschiedenis met wantrouwen naar Europa kijkt, zij tot elkaar veroordeeld zijn. Europa draagt een bijzondere verantwoordelijkheid voor het slagen van het oorspronkelijke rechtvaardige idee van een eigen staat voor het Joodse volk. Zonder de economische en culturele band met Europa is Israel als pluriforme ‘seculiere’ democratie gedoemd ten onder te gaan in een haar – ondanks de windowdressing – nog steeds uiterst vijandige omgeving.

Gezien de evident bizarre domheid waarvan Voets stuk getuigt, vraag je je af op basis waarvan zij enige autoriteit claimt als opiniemaker op het gebied van Israël. Niet dat het klapvee op social media zich daar iets aan gelegen laat liggen. Esthers collega, columnist bij Jalta Bart Schut, tweette naar aanleiding van het hier geklooosriede stuk bijvoorbeeld dit:

IMG_0174

Nu kun je van alles van Bart Schut zeggen maar dom is hij zeker niet. Zou hij het stuk wel gelezen hebben? Drie jaar geleden schreef hij bijvoorbeeld nog dit artikel ‘Flikker toch op met je antisemitisme!’ dat toch getuigt van een rationele kijk op de hier besproken problematiek en zette hij Esther Voet op basis daarvan in hetzelfde stuk nog in de hoek. Is het een vereiste dat wanneer je voor of met Esther Voet werkt, je haar kritiekloze pro-Israël lobby blind moet volgen of zo? Ook al tart die elke rationaliteit? Of heeft hij plots een heel ander licht gezien? In dat geval ben ik benieuwd naar zijn reactie op dit stuk maar ik kan alvast verklappen dat dat stuk er niet komt natuurlijk. Leer mij de rechtse grachtengordel kennen.

Auteur: Amsterjan

Amsterjan is historicus, Amsterdamse stadsgids en zanger.

4 gedachten over “Esther Voet, Europa en Israël. Kloosried”

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *