Afgelopen week kwam met dank aan een wobbende bewoner uit het aardbevingsgebied het NAM Crisis Management Plan naar buiten. Vanaf pagina 25 wordt daarin beschreven een Scenarioanalyse crisiscommunicatie Zware Aardbeving. Voor de Groningers een geruststellende gedachte dat de NAM in ieder geval bij een niet te wensen scenario wel gaat communiceren. En dat terwijl de NAM nu niet bepaald uitblinkt in haar communicatie tot dusverre met de slachtoffers van de bevingen. Integendeel, de NAM heeft het tot kunst verheven om in haar communicatie zich regelmatig de woede van de Groningers op de hals te halen. De huidige communicatie gaat uiteraard voornamelijk over de schade-afwikkeling, hoewel afwikkeling hier wel een totaal verkeerd woord is. De realiteit is dat de meeste Groningers inmiddels is medegedeeld dat hun huizen toch wel erg veel achterstallig onderhoud vertonen en dat schade niet voortkomt uit de bevingen. Alsof iemand een vrachtwagen in je voorgevel zet en vervolgens niet aansprakelijk is voor de schade omdat je voorgevel enig achterstallig voegwerk of schilderwerk vertoonde.
Er is uiteraard al genoeg geschreven over het complete geldverslindende circus dat is opgetuigd door de NAM en de overheid om de Groningers zelf op te laten draaien voor hun schade. Een compleet leger aan (beroeps)bestuurders is de revue al gepasseerd. Op het moment dat het ze te heet onder de voeten wordt, worden ze vervangen door de volgende hotemetoot. Uiteraard begint dan het spel van voren af aan. Het spel dat begint met prachtige beloften naar de Groninger om het vertrouwen te winnen (lees; tijd en rust te creëren) en eindigt met nieuwe procedures in het nadeel van diezelfde Groninger. In het verlengde van deze passanten heeft een scala aan juristen, onderzoekers c.q. wetenschappers, schaderapporteurs de portemonnee goed gespekt. Wat rest is de schade aan de woning van de slachtoffers, aannemers en bouwbedrijven zijn namelijk nog steeds een bezienswaardigheid in het gebied.
Het Dagblad van het Noorden vond na het uitkomen van het NAM Crisis Management Plan al snel een expert op het gebied van risicomanagement. Het betreft prof. dr. Ira Helsloot verbonden aan de Radboud Universiteit te Nijmegen. In 2013 mocht deze wijze man al eens een lezenswaardig rapport opstellen onder de naam Redelijk en begrijpelijk Groninger aardbevingsbeleid. De mensen die de moeite nemen dit rapport te lezen zullen tot de conclusie komen dat met name het redelijk niet is gelukt. Integendeel, de professor blinkt uit in het geven van beleidsadviezen nadat hij veelvuldig heeft aangegeven dat elke uitspraak over de ontwikkeling van het risico en over de beheersmogelijkheden daarvan op meer dan de korte termijn van 2-3 jaar als zo onzeker moet worden beschouwd dat op basis daarvan op dit moment geen beleid kan worden gebaseerd. Ieder normaal mens zou dan ook geen beleidsadvies geven.
Professor dr. Helsloot gaat nog een stap verder. Vijf jaren na het adviesrapport geeft hij een interview aan het DvhN. Hij noemt het crisiscommunicatieplan van de NAM broddelwerk. Vreemd, want in hetzelfde interview verklaart hij even later dat hij het plan helemaal niet heeft gelezen. Het is overigens broddelwerk omdat de NAM uitgaat van de mogelijkheid van dodelijke slachtoffers en dat acht deze salongeleerde niet reëel. Dit uitgangspunt staat overigens haaks op zijn eigen berekeningen uit 2013, waar hij zelfs spreekt over maximaal honderd doden. Maar dan komt de echte uitsmijter van deze wereldvreemde wetenschapper. Met droge ogen beweert hij dat de NAM geen enkel risico loopt indien er zelfs doden zouden vallen ten gevolge van een aardbeving. Hierop kan slechts aangehaakt worden met zijn eigen woorden “Uit deze verwachting spreekt onbegrip voor wat er leeft in de samenleving.” En dat klopt. Het onbegrip ligt echter niet aan de kant van de NAM. Professor dr. Helsloot is blijkbaar nog nooit in het aardbevingsgebied geweest en kent de mentaliteit van de Groningers niet. Groningers zijn net als de (blokkeer)Friezen een rustig en nuchter volkje totdat de emmer overloopt. In het laatste geval zijn de gevolgen niet te overzien, ze worden dan “roeg in de kop”. Enige zelfkennis heeft onze Ira echter wel, in een ander interview geeft hij aan “Betrek de gewone Nederlander bij het veiligheidsbeleid, die is veel verstandiger dan de meeste experts, journalisten en volksvertegenwoordigers.”
Met deze uitspraak van Helsloot komen we meteen aan bij de kern van de zaak. In Groningen zit niemand meer te wachten op een volgende bestuurder, volksvertegenwoordiger (alleen aan de kosten van debat en kamervragen kun je inmiddels heel Spiekerboor nieuw bouwen) of wetenschapper met een niet-ter-zake-doende mening. In Groningen wil men concrete actie die inspeelt op het groeiende onveiligheidsgevoel en de schade compenseert ten gevolge van de aardbevingen. En daar heeft Batavirus al eens een voorzet gegeven. De tijd dat de Groningers echt het heft in eigen hand nemen komt steeds dichterbij, laten we alleen hopen dat er geen dodelijke slachtoffers voor nodig zijn. En gezien het crisiscommunicatieplan van de NAM weten zij het. De NAM beeft!
